สรุปกระบวนวิชา 009355 : บริการห้องสมุดและบริการสารสนเทศ (19/07/2011)
เรื่อง : บริการข่าวสารทันสมัย
To education คือ เป็นการให้ความรู้ ข้อมูลต่างๆให้แก่ผู้ใช้ ซึ่งอาจจะเป็นความรู้ที่เกิดขึ้นใหม่ๆหรือข้อมูลความรู้เดิมในอดีต
To inform คือ เป็นการให้ข้อมูลสารสนเทศที่เป็นความรู้ใหม่ๆ ที่ต้องแจ้งให้ผู้ใช้ทราบทันที เพราะเป็นข้อมูลข่าวสารที่มีความสำคัญ เป็นปัจจุบัน และทันสมัย
Current awareness services (CAS) คือ บริการสารสนเทศทันสมัย เป็นบริการแจ้งให้ผู้ใช้ทราบถึงข้อสนเทศใหม่ๆตามความสนใจของผู้ใช้ทันทีที่สถาบันสารสนเทศได้รับทรัพยากรสารสนเทศ หรือทราบว่ามีสารสนเทศเกิดขึ้นในรูปแบบที่หลากหลาย เช่น ในรูปแบบของสิ่งพิมพ์ หรือสื่อสารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์รวมทั้งในรูปแบบสื่อประสม
ความแตกต่างระหว่าง CAS กับ SDI
CAS หรือ Current awareness services เป็นการให้บริการข้อมูลข่าวสารทันสมัยตลอดเวลา ทำโดยสม่ำเสมอเพื่อให้บริการแ่ผู้ใช้ โดยสถาบันสารสนเทศจะต้องคัดเลือกและติดตามข้อมูลข่าวสารที่ทันสมัยอยู่ตลอดเวลาเพื่อให้ข้อมูลข่าวสารแก่ผู้ใช้
SDI หรือ Selective dissemination of information services เป็นการบริการเฉพาะที่จัดอยู่ใน CAS หรือเป็นบริการย่อยใน CAS คือเป็นบริการที่ทำตามคำร้องขอของผู้ใช้ เป็นบริการเฉพาะบุคคล หากหมดวัตถุประสงค์หรือหมดความต้องการของผู้ใช้บริการก็จะงดการให้บริการนี้
ปรัชญาของการบริการ
เอกสารที่ต้องการสำหรับบุคคลที่ใช่ในเวลาที่ทัน กล่าวคือ ผู้ใช้จะต้องได้รับเอกสารที่ตรงกับความต้องการและทันเวลาที่ต้องการใช้ข้อมูลหรือเอกสารนั้นๆ
วัตถุประสงค์ในการให้บริการ
คือ สามารถตอบสนองความต้องการของผู้ใช้ให้ได้สารสนเทศที่ทันสมัย และตรงต่อความต้องการอย่างรวดเร็ว และเปิดโอกาสในการเข้าถึงซึ่งช่วยประหยัดเวลาสำหรับผู้ใช้มาก บริการข่าวสารทันสมัยถือได้ว่าเป็นบริการในเชิงรุกในการให้บริการข้อมูลข่าวสารแก่ผู้ใช้โดยที่ผู้ใช้ไม่จำเป็นต้องร้องขอ ซึ่งสถาบันสารสนเทศจะต้องจัดให้มีบริการผู้ใช้อยู่ตลอดเวลา หรือเรียกบริการนี้อีกอย่างหนึ่งว่า บริการนำส่งเอกสาร
1) รูปแบบเดิม เป็นการเวียนเอกสารหรือจัดส่งเอกสารโดยตรง
- ภาควิชาบรรณารักษ์ จะต้องสำเนาหน้าปกหรือสาระสังเขปแนบไปพร้อมกับเอกสารนั้นๆ
- ตัดข่าวหนังสือพิมพ์หรือสรุปข่าว
- นำเสนอข่าวจดหมายข่าว Newsletter เป็นบริการคล้ายกับ SDI ซึ่งจะมีการแจ้งข่าวสารใหม่ๆที่ห้องสมุดบอกรับ แ้จ้งเป็นหนังสือเวียน โดยมีการแจ้งข้อมูลข่าวสารทุกเดือน หรือทุก 15 วัน
เนื่องจากงาน CAS ในรูปแบบเดิมใช้เวลาในการจัดทำมาก จึงเริ่มมีการนำเทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามาใช้ในการให้บริการ
2) ผู้ค้าฐานข้อมูลเริ่มจัดทำบริการเสริมการใช้ฐานข้อมูล เช่น
- Google Alert เป็นบริการที่แจ้งบทความใหม่ในเรื่องหรือหัวข้อที่ผู้ใช้กำหนด โดยจะแจ้งผ่านทาง E-mall
- RSS เป็นการติดตามข้อมูลข่าวสารหรือการรับข้อมูลข่าวสารที่ต้องการโดยการสมัครเป็นสมาชิก
1) ส่งโดยตรงจากผู้ใช้ต่อๆกันไป และส่งกลับมายังสถาบันบริการเมื่อผู้ใช้คนสุดท้ายใช้เสร็จแล้ว
2) แบ่งผู้ใช้ออกเป็นกลุ่มเล็กๆ โดยจัดกลุ่มผู้ใช้ตามที่อยู่ เมื่อเวียนใช้เอกสารเสร็จแล้วก็จัดส่งคืนให้สถาบันบริการสารสนเทศ แล้วจึงจังส่งไปยังกลุ่มอื่นต่อไป
3) จัดส่งโดยตรงไปยังผู้ใช้แต่ละคน โดยให้ผู้ใช้ส่งกลับมาที่สถาบันบริการสารสนเทศทุกครั้งหากให้เสร็จเพื่อจะส่งให้ผู้ใช้คนต่อไป
ข้อควรปฏิบัติในการเวียนเอกสาร
1) ไม่ควรจัดบริการนี้ใก้แก่สมาชิกใหม่ เนื่องจากหากผู้ใช้ไม่ต้องการเอกสารจริงๆจะทำให้เสียเวลาในการให้บริการและทำให้เสียเวลาในการรับเอกสารของผู้ใช้คนอื่น ดังนั้นการให้บริการควรจะแน่ใจว่าเป็นบริการที่สมาชิกต้องการจริงๆ
2) ควรไปเยี่ยมผู้ใช้ เพื่อเป็นการกระตุ้นให้ผู้ส่งเอกสารที่นำไปหมุนเวียนเร็วขึ้น
3) จัดลำดับให้ผู้ใช้ได้รับเอกสารก่อนหลังสลับกันบ้าง เพื่อความเสมอภาคในการได้รับสารสนเทศอย่างเท่าเทียมกัน
ข้อดีของการเวียนวารสาร คือ
- เป็นการกระจายสารสนเทศไปสู่ผู้ใช้ที่แน่นอน เป็นการประเมินการใช้วารสารในห้องสมุด การให้บริการข่าวสารทันสมัยจะทำให้ผู้ใช้ได้รับเอกสารก่อน ซึ่งดีกว่าการนำเอกสารไปจัดวางไว้บนชั้นวางหนังสือ เพราะในบางครั้งผู้ใช้ผู้ใช้อาจจะไม่เห็นหรือาจจะไม่เคยยืมวารสารจากชั้นหนังสือเลย ทำให้ทรัพยากรในห้องสมุดไม่ถูกนำมาใช้หมุนเวียนและสิ้นเปลืองงบประมาณของห้องสมุดเพราะไ่ม่มีผู้ใช้
- เป็นการให้โอกาสผู้ใช้ได้เห็นเนื้อหาของเอกสารประเภทต่างๆที่มีจัดไว้ให้บริการ
การจัดแสดงทรัพยากรสารสนเทศใหม่
เป็นการจัดแสดงให้ผู้ใช้ห้องสมุดได้เห็นถึงทรัพยากรใหม่ๆที่มีให้บริการ เป็นบริการที่ดีและมีประโยชน์ต่อผู้ใช้ห้องสมุดเป้นประจำอย่างมาก เพราะเป็นบริการที่จัดแสดงในห้องสมุด และในการจัดแสดงทรัพยากรสารสนเทศแต่ละครั้งก็ต้องควรคำนึงถึงปัจจัย ดังต่อไปนี้
1) สถานที่จัดแสดง : ควรเป็นสถานที่ที่อยู่ในบริเวณที่ผู้ใช้สามารถมองเห็นได้ง่าย หรืออาจจะทำป้ายเพื่อให้ผู้ใช้สะดุดตา และควรจัดแสดงทรัพยากรสารสนเทศในบริเวณใกล้กับประตูทางเข้าออกห้องสมุด เพราะหากผู้ใช้เดินเข้ามาก็จะสามารถมองเห็นได้ง่าย นอกจากนี้ยังควรจัดแสดงในที่ที่มีบริเวณกว้างขวาง หรือใกล้กับทางเดินผ่านไปมาเพื่อให้ผู้ใช้มองเห็นได้ง่าย ชัดเจน และค้นหาได้สะดวก
2) ประเภทของทรัพยากรที่นำมาจัดแสดง : ควรเลือกทรัพยากรสารสนเทศที่ใหม่และทันสมัยมาให้บริการแก่ผู้ใช้ เนื่องจากอาจมีผู้ใช้ที่ต้องการติดตามข้อมูลข่าวสารในเรื่องใหม่ๆ การนำสารสนเทศที่ทันสมัยเป็นปัจจุบันมาให้บริการย่อมจะช่วยให้ผู้ใช้ได้ข้อมูลข่าวสารที่ตรงกับความต้องการมากยิ่งขึ้น
3) วิธีการจัดแสดง : ควรจัดแสดงทรัพยากรสาสนเทศประเภทเดียวกันไว้ในบริการเดียวกัน หรืออาจมีการจัดแยกวารสารที่ออกไม่ตรงกำหนดเวลาทำให้ผู้ใช้ต้องคอยติดตามดู จะช่วยประหยัดเวลาและสะดุดตาผู้ใช้ เป้นการส่งเสริมให้ผู้ช้สามารถเข้าถึงสารสนเทศได้รวดเร็วยิ่งขึ้น
4) ระยะเวลาการจัดแสดง : ส่วนใหญ่จะมีการจัดแสดงประมาณ 2 สัปดาห์หรือสถาบันสารสนเทศบางแห่งจะทยอยนำทรัพยากรสารสนเทศออกมาแสดง
5) การอนุญาตให้ใช้ในขณะจัดแสดง : ระหว่างจัดแสดงทรัพยากรสารสนเทศใหม่ๆนั้นอาจจะมีการอนุญาตให้ผู้ใช้ยืมออกได้ เพื่อสนองความต้องการของผู้ใช้ แต่มีข้อเสียคือ ผู้ใช้ห้องสมุดคนอื่นจะไม่มีโอกาสได้เห็น
6) การดำเนินการทางเทคนิค : ทรัพยากรสารสนเทศส่วนใหญ่ที่นำมาจัดแสดงนั้นล้วนเป้นทรัพยากรที่ผ่านขั้นตอนกระบวนการทางเทคนิคมาเรียบร้อยแล้ว เช่น การวิเคราะห์หรือจัดหมวดหมู่หนังสือ เป็นต้น
วิธีการบอกรับ RSS
ปัจจุบัน RSS ถูกนำมาประยุกต์ใช้เป็นรูปแบบกลางในการบริหารข้อมูลทางธุรกิจ และมีการแข่งขันกันสูง โดยเฉพาะธุรกิจที่มี การแชร์ข้อมูล เช่น เว็บไซต์ข่าว เว็บล็อก ซึ่งจะมีการแสดงข้อมูลบนหน้าต่างพรีวิวแยกต่างหาก เพื่อให้ผู้ใช้ไม่สับสน รวมถึง สามารถสืบค้นข้อมูลได้
นอกจากนี้ RSS ยังช่วยลดข้อจำกัดในการคัดลอกข้อมูลในเว็บไซต์โดยเฉพาะกรณีการละเมิดลิขสิทธิ์ ขณะที่ผู้สร้างไม่ต้องเสียเวลาทำหน้าเพจแสดงข่าว ซึ่งต้องทำทุกครั้งเมื่อต้องการเพิ่มข่าว โดย RSS จะดึงข่าวมาอัตโนมัติ ทำให้ข้อมูลบนเว็บไซต์เป็นศูนย์กลางมากขึ้น
ในปัจจุบัน RSS เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในเว็บไซต์ต่างประเทศ เช่น Google, Yahoo!, CNet และเว็บไซต์ขององค์กรต่างๆ อีกมากมาย เกือบทุกองค์กร หรือหน่วยงาน ที่ต้องมีการประชาสัมพันธ์ข่าว จะมี RSS เพื่อบริการแล้วทั้งสิ้น คุณสามารถสังเกตได้ที่หน้าเว็บไซต์จะพบสัญลักษณ์
วิธีนำไปใช้งาน ผ่านทางหน้าเว็บไซต์ สามารถดึงข่าวผ่าน RSS ได้โดยง่ายเพียงนำ Link ของหัวข้อข่าวที่สนใจไปติดที่เว็บไซต์ของ ผ่านโปรแกรมดึงข่าวต่างๆ ซึ่งสามารถใช้ร่วมกับ Mambo, PHP-Nuke, Weblog ต่างๆได้ทันที ผ่าน RSS reader สามารถอ่านข่าวได้โดยผ่าน RSS reader หรือ โปรแกรมที่เรียกตัวเองว่า Feed reader ต่างๆ ซึ่งกรณีนี้จำเป็นต้องติดตั้งโปรแกรมเพื่อใช้งาน
วิธีการบอกรับ Rss ใน igoogle
1. การจะบอกรับ RSS ใน iGoogle นั้น ขั้นตอนแรกผู้ใช้ต้องทำการสมัครเป็นสมาชิกของ iGoogle ก่อน โดยถ้าเรามีe-mail ของGmailแล้วเราก็สามารถลงชื่อเข้าใช้ได้เลย
2. เมื่อเรามี iGoogle แล้ว เราสามารถจะเพิ่มGadgetอะไรเข้าไปในหน้าแรกของigoogleของเราได้ สมมติว่าเมื่อเราต้องการจะติดตามข่าวสารของหนังสือพิมพ์คมชัดลึก เราก็เข้าไปในเว็บไซต์ของหนังสือพิมพ์คมชัดลึก แล้วเลือกหาสัญลักษณ์ที่มีเครื่องหมาย (RSS Icon) เมื่อคลิ๊กเข้าไปก็จะพบกับหน้า RSS
3. เมื่อเข้าไปในหน้า RSS แล้วก็เลือกลิงค์ที่เราสนใจอยากจะติดตามแล้วก็Coppy
4. เมื่อได้ลิงค์แล้วก็กลับไปที่หน้าiGoogle แล้วคลิ๊กเพิ่มแกตเจ็ต
5. จากนั้นให้คลิ๊ก เพิ่มฟีด หรือ เกตแจ็ต
6. ต่อไปก็นำลิงค์ที่เราต้องการที่ได้coppyไว้เมื่อตอนแรกมาใส่ลงไป และคลิ๊กเพิ่ม หลังจากนั้นข่าวสารที่เราต้องการก็จะไปปรากฏอยู่ในหน้าแรกของiGoogle ให้เราได้ติดตามข่าวสารต่อไป
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น